Jeśli świadczysz usługę telekomunikacyjną podmiotom rządowym lub samorządowym to powinieneś to przeczytać!
Na stronie internetowej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów zamieszczono projekt ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (KSC) oraz niektórych innych ustaw w wersji z dnia 12.10.2021 r.
Należy spodziewać się, że wejście w życie tej ustawy spowoduje, że przedsiębiorcy telekomunikacyjni świadczący usługi na rzecz podmiotów administracji rządowej lub samorządowej będą musiały przeanalizować opłacalność działalności na terenach, gdzie ich przeważającym źródłem utrzymania jest administracja publiczna.
Spowodowane to będzie tym, że usługi telekomunikacyjne dla zdecydowanej większości podmiotów rządowych i samorządowych świadczyć będzie Operator Strategicznej Sieci Bezpieczeństwa (OSSB).
Tytułem wstępu trochę historii
Pomysł utworzenia systemu teleinformatycznego przeznaczonego do zapewnienia komunikacji na potrzeby obronności i bezpieczeństwa należy ocenić jako bardzo pozytywny. Pomysł taki był rozpatrywany w latach 2005 – 2009 w byłym Ministerstwie Infrastruktury (poprzednikiem Ministerstwa Cyfryzacji) w ramach projektu systemu łączności administracji publicznej. Zakładano tam, że powołany zostanie organ administracji rządowej (np. biuro podległe premierowi), który na potrzeby administracji publicznej będzie zapewniał usługi telekomunikacyjne przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury należącej do przedsiębiorców telekomunikacyjnych w czasie normalnego stanu państwa oraz w czasie sytuacji kryzysowych, zagrożenia wojennego lub wojny. Istniejące przepisy stwarzały i nadal stwarzają takie możliwości.
Utworzenie strategicznej sieci bezpieczeństwa i wyznaczenie operatora tej sieci.
W projekcie zmiany KSC zawarto regulacje umożliwiające utworzenie strategicznej sieci bezpieczeństwa (SSB), którą uruchomi i będzie zarządzał Operator strategicznej sieci bezpieczeństwa. Operatora takiego wyznaczy Prezes Rady Ministrów spośród przedsiębiorców telekomunikacyjnych spełniających określone w ustawie KSC warunki.
Podkreślić w tym miejscu należy, że Operator ten będzie przedsiębiorcą telekomunikacyjnym prowadzącym działalność na zasadach określonych w ustawie Prawo telekomunikacyjne (Pt) oraz dodatkowo na podstawie KSC będzie mógł świadczyć usługi na zasadach preferencyjnych praktycznie wszystkim podmiotom będących we właściwościach organów administracji publicznej.
Praktycznie każdy organ administracji publicznej, prawie każda instytucja podległa tym organom albo przez nie nadzorowana realizuje zadania z zakresu ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, bezpieczeństwa i obronności państwa, ochrony granicy państwa, ochrony ludności i obrony cywilnej lub zarządzania kryzysowego. Oznaczać to może, że każdy z tych podmiotów może być lub będzie abonentem OSSB.
Ponadto Prezes Rady Ministrów może zobowiązać OSSB do świadczenia usług:
- właścicielom i posiadaczom obiektów, instalacji lub urządzeń infrastruktury krytycznej, (wykaz tych podmiotów jest niejawny, dlatego nie ma możliwości wskazać, ile jest takich podmiotów),
- przedsiębiorcom, o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym – aktualnie jest to ponad 200 bardzo dużych przedsiębiorstw.
Świadczenie usług telekomunikacyjnych w ramach eksploatacji SSB, mocą znowelizowanej KSC, wyłączone będzie spod ustawy Prawo zamówień publicznych (PZP). Każdy inny przedsiębiorca telekomunikacyjny chcący zawrzeć umowę na świadczenie usług z podmiotom administracji publicznej będzie musiał spełniać wymogi określone w ustawie PZP.
Dostęp do infrastruktury telekomunikacyjnej
Dodatkowym udogodnieniem dla OSSB, stworzonym przez nowelizowaną ustawę KSC, jest ułatwienie dostępu do infrastruktury zarówno będącej we właściwości innych przedsiębiorców telekomunikacyjnych jak i należących do podmiotów administracji rządowej lub samorządowej. Kolejnym udogodnieniem dla OSSB będzie prawo pierwokupu sieci telekomunikacyjnych będących w posiadaniu administracji samorządowej np. będących w posiadaniu gmin lub regionalne sieci szerokopasmowe.
Można przewidzieć, z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, że po wejściu w życie nowelizacji KSC większość podmiotów rządowych i samorządowych rozwiąże umowy z przedsiębiorcami aktualnie świadczącymi im usługi lub nie przedłuży kończących się umów, aby skorzystać z usług OSSB.
Szczególnie dotkliwie to może się odbić na działalności tych przedsiębiorców, którzy świadczą usługi na terenach wiejskich. Głównym źródłem dochodu w takich przypadkach są usługi świadczone podmiotom administracji publicznej t.j. urzędowi gminy, szkołom, przedszkolom, podmiotom podległym lub nadzorowanym przez gminę, przedsiębiorcom, w których gmina jest jedynym lub większościowym udziałowcem itp. Ponadto przedsiębiorca taki świadczy usługi na rzecz mieszkańców gminy. Jednak po utracie możliwości świadczenia usług na rzecz podmiotów gminnych opłacalność świadczenia usług może spaść do zera w niektórych przypadkach działalność taka może przynosić straty.
Skutki powyższego: urząd gminy i podmioty gminne będą miały zapewnione usługi telekomunikacyjne przez OSSB, natomiast, mieszkańcy gminy mogą zostać pozbawieni dostępu do usług telekomunikacyjnych. Przedsiębiorca telekomunikacyjny, dla którego zasadniczym źródłem dochodu aktualnie jest współpraca z podmiotami samorządowymi, może mieć problemy z „utrzymaniem się na rynku”. Prawdopodobnie ten obszar zostanie zagospodarowany przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego wyznaczonego do pełnienia funkcji OSSB ale już poza eksploatacją SSB.
W podobnej lub w jeszcze bardziej niekorzystnej sytuacji mogą się znaleźć przedsiębiorcy świadczący usługi urzędom obsługującym organy administracji rządowej, przedsiębiorcom posiadającym infrastrukturę zaliczoną do krajowej infrastruktury krytycznej, przedsiębiorcom o szczególnym znaczeniu gospodarczo obronnym. Utrata możliwości świadczenia usług tym podmiotom może skutkować utratą dochodów a tym samym przyczynić się do likwidacji przedsiębiorców telekomunikacyjnych.
Odrębnym zagadnieniem jest ocena wpływu funkcjonowania OSSB na regulację rynku telekomunikacyjnego, ale to zagadnienie polecam specjalistom zajmującym się takimi analizami. Powstanie OSSB ponad wszelką wątpliwość wpłynie na rynek telekomunikacyjny, szczególnie na funkcjonowanie mikro, małych i średnich przedsiębiorców telekomunikacyjnych przede wszystkim na tych, którzy swoją dzielność opierają na świadczeniu usług podmiotom administracji rządowej lub samorządowej.
